HATIRLAMA VE KOLEKTİF HAFIZA

Sosyal bilim dünyasında son yıllarda yapılan çalışmalarda kendinden çokça bahsettiren ve referans verilen bir kavram olarak kolektif hafızanın tanımı ile birlikte tarihsel süreçte geçirmiş olduğu anlam değişikliklerine değinilen bu makalede hatırlama ediminin hem bireysel anlamda hem de toplumsal anlamda önemi ve yeri tartışılacaktır. Hafızanın toplumsallığı olgusuna dair mekânın hatırlama açısından örnekleri verilerek hafıza ve mekan arasındaki karşılıklı etkileşim düzeyleri ortaya konmaya çalışılacaktır. Özellikle İslam toplumlarında hac ibadetinin deneyimine ev sahipliği yapan beldelerin bir yandan anlatılar suretiyle bir yandan da mekânsal anlamda değişime neden olan düzenlemeler ile Müslüman bireylerin zihin dünyalarında nasıl yer aldığı araştırılacaktır. Böylelikle topluma mal olmuş, toplumsal bellekte kurucu işleve sahip hadiselerin onu deneyimlemeyenlerce mekan üzerinden temsili sorunu üzerinde durularak geçmişin yeniden inşası ve ikamesinin imkânları araştırılacaktır.