Creolization and balkanization as a result of language (dialect) contact. Is the origin of mixed languages universal?

Creolization and balkanization as a result of language (dialect) contact. Is the origin of mixed languages universal? There are several types of language contact depending on the relations between languages. The article focuses on the results of language contact with multi- and unidirectional influence: balkanization, pidginization, creolization and other types of contact – why not all of them result in mixing codes. The author considers various theoretical approaches to describe languages in contact, the process of convergence and the genesis of mixed codes. While the comparison of such language situations as Balkan Sprachbund, colonial and postcolonial societies, multi-ethnic societies in the Western world, has shown that each type of language contact needs its own approach, the final part of this paper is devoted to two analogical language situations: Russian Old Believers in Poland and Poles in Siberia. However, despite of many similarities, even these two communities have developed their bilingualism in a different way. Kreolizacja i bałkanizacja jako rezultat kontaktu języków (dialektów). Czy istnieje uniwersalna geneza języków mieszanych? Możemy wyróżnić kilka typów kontaktu językowego w zależności od relacji pomiędzy językami. W artykule omówiono rezultaty kontaktu językowego z jedno- i wielokierunkowym wpływem: bałkanizacja, pidginizacja, kreolizacja oraz inne typy kontaktu, a także podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o to, czemu tylko niektóre z nich skutkują powstaniem języków mieszanych. Analizie poddano różne podejścia teoretyczne, służące opisowi języków w kontakcie, procesowi konwergencji oraz powstaniu języków mieszanych. Ponieważ porównanie takich przykładów kontaktu językowego jak Bałkańska Liga Językowa, społeczności kolonialne i postkolonialne oraz wieloetniczne społeczeństwa na Zachodzie pokazało, że każdy typ kontaktu wymaga innego podejścia, końcową część artykułu poświęcono dwóm praktycznie analogicznym sytuacjom językowym: Rosjanom-staroobrzędowcom w Polsce i Polakom na Syberii. Pomimo wielu podobieństw okazuje się jednak, że w obydwu społecznościach bilingwizm rozwinął się w inny sposób.