Zavisnost specifične energije rezanja stijena od specifične energije bušenja : doktorski rad ; Dependence of rock cutting specific energy o the specific energy of drilling : doctoral dissertation

Bušenje i rezanje su procesi razrušavanja stijena koji se uobičajeno koriste tijekom istraživanja i eksploatacije mineralnih sirovina, tj. tijekom izvođenja geotehničkih i drugih radova. Radne i konstrukcijske veličine strojeva za bušenje i rezanje stijena se znatno razlikuju, što ne mora biti slučaj s mehanikom razrušavanja stijena. Primjerice, prilikom utvrđivanja količine i kakvoće zaliha ležišta arhitektonsko-građevnog kamena, odnosno pridobivanja primarnih blokova arhitektonskograđevnog kamena koristi se hidraulična rotacijska bušilica, odnosno lančana sjekačica. Hidraulična rotacijska bušilica i lančana sjekačica imaju različite radne i konstrukcijske veličine, ali im je mehanika razrušavanja stijena vrlo slična. Na temelju prethodno navedenog postavljene su hipoteze: 1. U procesima kod kojih je mehanika (kinematika i dinamika) razrušavanja stijena bušenjem i rezanjem ista ili slična postoji značajna zavisnost specifične energije rezanja stijena od specifične energije bušenja. 2. Laboratorijskimispitivanjima i verifikacijom dobivenih rezultata u stvarnim uvjetima može se razviti metoda za određivanje specifične energije rezanja stijena pomoću mjerenja specifične energije bušenja. Specifična energija je veličina koja povezuje radne veličine stroja i svojstva stijene, odnosno stijenske mase u jednu cjelinu, a jednaka je ukupnoj utrošenoj energiji potrebnoj za razrušavanje jediničnog obujma stijene. S ciljem testiranja i potvrđivanja postavljenih hipoteza, tj. određivanja postojanja i prirode zavisnosti specifične energije rezanja stijena od specifične energije bušenja provedena su opsežna laboratorijska ispitivanja i terensko mjerenje. Iz razloga što u dostupnoj literaturi nije pronađena metoda ili standard za ispitivanje specifične energije rezanja, odnosno bušenja razvijena je vlastita metoda. Laboratorijska mjerenja provedena su na uređaju za pravolinijsko rezanje stijena, odnosno na laboratorijskoj bušilici. Pri tome su korištena dva različita mjerna sustava s obzirom na način rada osjetila: mjerni ...