Agageldi Allanazarov’un “sürgünler†adlı romanının I. bölümünün bağlam sözlüğü: Eylemler

İnsanlar arasında iletişimi sağlayan önemli bir haberleşme aracı olan dilin, anlamlı en küçük parçası olan sözcükler bir bağlamda anlam ve değer kazanır. Sözcükler farklı yerlerde, çok farklı anlamlarda kullanılabildiği için bir sözcüğün hangi anlamda kullanıldığı ancak ait olduğu cümle ve metinle ilişkilendirilerek anlaşılabilir. Bu anlamda bağlam sözlükleri oldukça önemlidir. Sözcüklerin hangi bağlamda kullanıldıklarını saptamak için bağlam sözlüğü çalışmaları yapılmaktadır. Bu sözlük çalışmaları TEBDİZ (Türk Edebiyatı Bağlamlı Dizinleri ve İşlevsel Sözlüğü) ile sistemleşmiştir. Bu çalışmada da Agageldi Allanazarov’un “Sürgünler†adlı romanının bağlam sözlüğü eylemler kapsamında TEBDİZ yardımı ile hazırlanmıştır. Bu çalışma ile Türkmen edebiyatında özellikle çocuk edebiyatında büyük önem kazanmış olan Agageldi Allanazarov’un farklı bir konuda kaleme aldığı “Sürgünler†romanı incelenerek yazarın üslubuna farklı bir açıdan bakmak amaçlanmıştır. Ayrıca Türkmen Türkçesinde bu alanda yapılan çalışmaların çok az olmasıyla birlikte Agageldi Allanazarov’un herhangi bir eserine ait daha önce yapılmış bağlam sözlüğü çalışmasının bulunmaması sebebiyle de özgün bir çalışma olmuştur. Agageldi Allanazarov’un, tüm Türk dünyasını derinden etkileyen “halkı uzak diyarlara sürgün etmek†meselesini bizzat yaşamış biri olmasının da etkisiyle tüm içtenliğiyle kaleme aldığı, Türkmen edebiyatında bu konuda yazılan ilk roman olma özelliğini taşıyan eserini çalışmış olmak hem Türkmen edebiyatına hem de Türkmen sözlükçülüğüne önemli katkı saylayacaktır. Bunlarla birlikte çalışmamıza konu olan yazar ve eseri hakkında aydınlatıcı bilgiler verilip Türkmenler ve Türkmen edebiyatına değinilmiştir. Böylelikle hem eserin kelime hazinesi hem de Agageldi Allanazarov’un üslup özellikleri ortaya konulmaya ...