XIX.yüzyılın başından günümüze Kazak Türkçesinin yazımı ve alfabe meselesi ; From the beginning of the 19th century till the present the orthography of Kazak Turks and the issue of alphabet

Kazaklar tarihte birkaç alfabe kullanmışlardır. Kazaklar XIX. yüzyılın ortalarından itibaren Arap alfabesini ve İlminskiy'nin Kazak Türkçesi için hazırladığı Kiril alfabesini kullanmaya başlamıştır. XX. yüzyıla kadar kullanılmakta olan Arap alfabesi, 1929 yılında Latin alfabesi ile değiştirilmiştir. Sovyet hükümeti, Türk halkların kullandığı alfabelerini azamî ölçüde birbirlerinden farklılaştırmak amacıyla 1940 yılında Kiril alfabesinin kullanımını zorunlu hale getirmiştir. 1991 yılında Kazakistan, bağımsızlığına kavuşmasının hemen ardından alfabe değişikliği meselesini gündeme getirse de, Latin alfabesine geçiş sürecini 2017 yılında başlatmak mümkün olmuştur. Bu tez, XIX. yüzyılın başından günümüze kadar Kazak Türkçesinin yazımı ve alfabesi meselesi ile ilgilidir. Bu çalışmada, Kazak Türkçesinin yazımı ve alfabesi meselesi üzerine toplu bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır. Sonrasında Kazakistan'da alfabe meselesi ile ilgili yıllarca süren ve hâlen devam eden tartışmalar değerlendirilmiştir. Ayrıca, Kazakistan'da birkaç alfabenin değiştirilmesinin sebep ve sonuçları da ele alınmıştır. Latin alfabesine geçişin zorlukları ve yeni alfabe değişikliğine neden olan başlıca faktörler ortaya konulmuştur. Latin alfabesine geçiş sürecinde Kazak halkına üzerine yapılan sosyolojik araştırma sonuçları değerlendirilerek bu süreçte gündeme gelen alfabe teklifleri ve etrafındaki münakaşalar incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak hazırlanmış olan bu tez çalışmasında, Kazakistan ve Türkiye'deki kütüphanelerde yapılan araştırmalar, online veri tabanları taraması, Kazakistan resmî kurumlarının yayınladıkları ve ilan ettikleri resmî belge ve bilgilerle birlikte haber kaynaklarının değerlendirilmesi yoluyla elde edilen seçilmiş literatür yorumlanarak değerlendirilmiştir. Bu tez çalışmasının en büyük önemi ve gerekliliği, Kazak Türkçesinin yazımı ve alfabe meselesini geniş kapsamda inceleyen Türkiye Türkçesi çalışmaların yok denecek kadar az olması nedeniyle, literatüre yapılacak olan katkısıdır. ; The Kazakhs have ...