Edirneli Dervîş Hasan Hüsâmî’nin Tuhfetü’l-Emsâl’i (inceleme-metin-dizin)

Eski Türk edebiyatı sahasının çalışma konusu, eski metinleri çeşitli metotlarla günümüz araştırmacılarının istifadesine sunmaktır. Eski metinlerden özellikle edebî eserlerdeki kavram, kinayeli kalıp söz, istiare, deyim ve atasözlerinin anlaşılmasında yol gösteren şerh ve tercümelerin yanı sıra farklı dönemlerde yazılan sözlükler önemli kaynaklar arasındadır. XVII. yüzyılın ikinci yarısında yazılan kaynak eserlerden birinin incelendiği Edirneli Dervīş Ḥasan Ḥüsāmī’nin Tuḥfetü’l-Ems̱āl’i (İnceleme-Metin-Dizin) adlı bu çalışmada, Ḥüsāmī’nin hayatı şairliği ve eserlerinden bahsedilerek Tuḥfetü’l-Ems̱āl adlı Farsça-Türkçe mesel sözlüğü inceleme konusu edilmiştir. Bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Edirneli Dervīş Ḥasan Ḥüsāmī’nin hayatı, şairliği ve eserleri tanıtılmış, ikinci bölümde “Tuḥfetü’l-Ems̱āl’in İncelenmesi” başlığı altında eserin kaynakları, maddelere örnek olarak şiirleri bulunan şairler kadrosu, kaynaklık değeri ve klasik Türk edebiyatı çalışmalarına katkısı ortaya konulmuştur. Çalışmanın üçüncü bölümünde Tuḥfetü’l-Ems̱āl’in metin tertibinde izlenen usul, müellif tasarrufları, metin tertibi, eserin müellif nüshası ile birlikte dört nüsha tanıtılmış, akabinde çeviri yazı alfabesi verilerek Tuḥfetü’l-Ems̱āl’in metni sunulmuştur. Metin kısmında şahit olarak gösterilen Farsça manzumelerin kaynakları tespit edilerek tüm manzumeler tercüme edilmiştir. Son olarak eserde geçen madde başlarının ve manzumesi bulunan şairlerin kolayca tespit edilebilmesi için alfabetik olarak madde başı ve şairler dizini sunulmuştur. --- The subject of the study of the field of Old Turkish literature is to present the old texts to the benefit of modern researchers with various methods. In addition to the commentary and translations that guide the understanding of old texts, especially in literary works, in terms of allusive phrases, metaphors, idioms and proverbs, as well as dictionaries written in different periods are among the important sources. The Persian-Turkish proverb dictionary named Tuḥfetü’l-Ems̱āl ...