Moderatorska uloga magijskih i konspirativnih verovanja u povezanosti između opaženog stresa i indikatora opšteg blagostanja

Pandemiju koronavirusa karakteriše doživljaj nejasnoće koji su ljudi na različite načine pokušavali da objasne. Magijska i konspirativna verovanja predstavljaju jedan od načina za to. U ovom istraživanju, ispitivana je moderatorska uloga, zasebno magijskih, te zasebno konspirativnih uverenja u vezi COVID-19 pandemije (Magical and conspiracy-based COVID-19 beliefs; Pennycock et al., 2020). Hijerarhijskom regresionom analizom, eskplorativno su proveravana dva pitanja – prvo, koje obuhvata dve analize: odnos prediktora - opaženog stresa (Percieved Stress Scale 4; Kamarck & Mermelstein, 1988), moderatora – magijskih verovanja, i kriterijuma – opšteg blagostanja (Mental Health Continuum - Short Form; Keyes et al., 2008), te kriterijuma - stanja anksioznosti (Six-item State-Trait Anxiety Inventory; Tluczek et al., 2009). Drugo istraživačko pitanje podrazumeva dve analize sa navedenim prediktorskim i kriterijumskim varijablama, sa konspirativnim verovanjima u ulozi moderatora. Uzorak čini 761 ispitanik (18-69; M = 25; SD = 9,5), sa 445 muških (58,5%) i 316 ženskih ispitanika (41,5%). Rezultati ukazuju na značajnu negativnu povezanost magijskih verovanja sa opaženim stresom (r = -.107, p < .01) i stanjem anksioznosti (r = -.089, p < .05), kao i konspirativnih verovanja sa istim varijablama (r =-.091, p < .05; r =-.118, p < .05). Pritom, magijska verovanja ostvaruju i pozitivnu značajnu korelaciju sa opštim blagostanjem (r = .101, p < .01). Nalazi se značajan moderatorski efekat samo u slučaju kriterijumske varijable opšteg blagostanja, sa konspirativnim verovanjima kao moderatorom (β = -.067, p < .05). Moderacija ukazuje na to da osobe sa visoko izraženim konspirativnim verovanjima imaju niže opšte blagostanje od osoba sa nižom sklonošću ka konspirativnim verovanjima, u situacijama opaženim kao visoko stresnim. Praktične i teorijske implikacije istraživanja će biti dalje obrazložene.