İnsan Haklarının Evrenselliği ve Kültürel Görecelilik ; The Universality of Human Rights and Cultural Relativism

İnsan hakları, tanımı gereği, evrenseldir. Öte yandan, insan haklarını temellendiren görüşler incelendiğinde, bu görüşlerin tüm insanların temsil edildiği kültürlerin ortak ürünü olmadığı, aksine, insan haklarının ortaya çıkışında belirli bir kültürün oldukça baskın olduğu görülmektedir. Yani insan haklarının “evrenselliği” iddiasını ortaya koyan temellendirmeler, bu iddiaya tezat oluşturacak şekilde, büyük ölçüde “yerel”dir; “Batı Avrupa kültürü”nün etkisi altında gelişmiştir. Dolayısıyla bu yazı, bu çelişkiden kaynaklanan problem üzerine odaklanmaktadır: Belirli bir kültürün etkisinde ortaya çıkan bir düşünce, evrensel olabilir mi? İnsan haklarına eleştirel bir gözle yaklaşan kültürel görecelilik anlayışına göre bu mümkün değildir. Bu yazıda, önce yukarıda bahsedilen çelişki ortaya konmaya çalışılacak, sonra da kültürel görecelilik anlayışının bu çelişkiye nasıl bir yaklaşımla tepki verdiği üzerinde durulacak, son olarak da evrensellik ve göreceliliğin uzlaştırılması için bir ölçü koymanın mümkün olup olmadığına ilişkin fikir yürütülecektir. ; Human rights, by definition, are universal. On the other hand, when the views based on human rights are examined, it is seen that these views are not the common product of the cultures in which all people are represented, on the contrary, a certain culture is dominant in the emergence of human rights. In other words, the foundations that make up the claim of the universality of human rights are largely local in contrast to this claim: Human rights were developed under the influence of Western European culture. Therefore, this article focuses on the problem arising from this contradiction: Can a thought emerging under the influence of a particular culture be universal? This is not possible according to the cultural relativism perspective that approaches human rights critically. In this article, first of all, the above mentioned contradiction will be tried to be put forward, then the approach of cultural relativism will be deliberated, and finally, it will be examined ...