ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการศึกษาและเรียนรู้วิทยาศาสตร์

Local wisdom and Science Education & Learning Narupot Putwattana รับบทความ: 9 กุมภาพันธ์ 2561; แก้ไขบทความ: 28 พฤษภาคม 2561; ยอมรับตีพิมพ์: 11 กรกฎาคม 2561 บทคัดย่อ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสะท้อนถึงที่มา ความเป็นไปได้ รวมถึงแนวทางในการบูรณาการภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการศึกษาและเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โดยอาศัยบริบทและวัฒนธรรมที่สอดคล้องกับผู้เรียนที่แตกต่างหลากหลายจากการศึกษาที่ผ่านมาสะท้อนให้เห็นถึงจุดร่วมระหว่างสองระบบการเรียนรู้ดังกล่าวเพื่อแก้ปัญหาในพื้นที่ สามารถจัดกลุ่มได้เป็น 3 ระดับคือ 1) เนื้อหาหลักสูตร ประกอบด้วย การรวบรวมแหล่งความรู้ในท้องถิ่นมาผสมผสานกับบทเรียนวิทยาศาสตร์สาขาต่างๆ ทั้งเคมี ชีววิทยาและฟิสิกส์ การใช้กรณีศึกษาเพื่อให้เห็นแนวทางของทั้งสองระบบในการแก้ปัญหาจริง เพื่อให้เกิดการสร้างหลักสูตรวิทยาศาสตร์ที่เชื่อมโยงมิติทางสังคม นำไปสู่การศึกษาตามแนวทางของการพัฒนาอย่างยั่งยืน 2) การจัดการเรียนการสอน โดยยึดตามแนวทาง วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและสังคม หรือ STS โดยจัดหน่วยการเรียนรู้ตามแก่นเรื่องที่มีการจัดกลุ่มเนื้อหาสาระทางสังคมและวิทยาศาสตร์เข้าด้วยกัน การสร้างสื่อและวัสดุอุปกรณ์ ที่บอกเล่าภูมิปัญญาและสาระทางวิทยาศาสตร์ และการเรียนนอกสถานที่ที่มุ่งเน้นผู้เรียนให้เรียนรู้ผ่านการทำโครงงานทางวิทยาศาสตร์ ที่นำไปสู่การพัฒนาทักษะการเป็นผู้ประกอบการได้ 3) การสร้างเครือข่ายในชุมชน ด้วยการสร้างชุมชนการเรียนรู้มืออาชีพ หรือ PLC และการจัดทำคลังความรู้ ด้วยการสร้างความร่วมมือระหว่างโรงเรียน ปราชญ์ชาวบ้าน หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทางการศึกษาวิทยาศาสตร์ องค์กรเพื่อสาธารณประโยชน์ อาศัยการทำงานเป็นทีมเพื่อสร้างการเรียนรู้และศึกษาวิทยาศาสตร์ที่เชื่อมโยงกับสถานการณ์จริงต่อผู้เรียน การประยุกต์ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการศึกษาและเรียนรู้วิทยาศาสตร์ สามารถทำได้ทั้งในระดับของการศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย โดยมุ่งเน้นให้เกิดความเข้าใจวิทยาศาสตร์ในชีวิตประจำวันที่สอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อมรอบตัวของผู้เรียน คำสำคัญ: การศึกษาและเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ภูมิปัญญาท้องถิ่น เนื้อหาหลักสูตร การจัดการเรียนการสอน การสร้างเครือข่ายในชุมชน Abstract The purposes of this article are to reflection of the origin, possibility and practice in the integration between local wisdom and science learning and ...