Gümüşhane katı atık depolama alanı sızıntı sularının mevsimsel değişimi ve su kaynaklarıyla ilişkisi

ÖZET Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de su kaynaklarına ihtiyaç giderek artarken, sınırlı olan kaynaklar üzerindeki olumsuz çevre baskıları da giderek artmaktadır. Bu olumsuz çevre baskılarından birisi de katı atık depolama sahalarında oluşan sızıntı sulandır. Sızıntı sulan içerisinde bulunan kirleticiler, çeşitli yollarla taşınarak topraklar, kısa ve uzun vadede canlılar ve en önemli kaynaklanınız olan yer üstü ve yeraltı su kaynaklarına olumsuz etkiler yapmaktadır. Katı atıkların bertarafı için farklı metotlar uygulanmasına rağmen Dünyada en yaygın olanı, düzenli depolama olarak görülmektedir. Ülkemizde pek çok yerleşim biriminin düzenli katı atık depolama alanı yoktur. Böyle durumlarda depolanan atık kütlelerinden oluşan sızıntı sulan, çevre açısından tehlikeli bir şekil alabilmektedir. Sızıntı sularını oluşturan iki önemli kaynaktan biri depolanan atıktaki su muhtevası. Diğeri ise dışarıdan depolama alanına giren su miktarıdır. Bu sular depolama alanlarından yüksek miktarda kirlilik alarak su kaynaklarımızı kirletebilmektedir. Bu durumlarda doğan çevre kirlenmesinin düzeltilmesi ve kaynakların temizlenmesi ise çok pahalı olmaktadır. Bu çalışmanın amacı depolama sahalarının çevreyi kirletme nedenlerinin başında gelen sızıntı suyu ve gazların işletilme şekillerinin ve alınabilecek önlemlerin araştırılması ve Gümüşhane ili depolama alanında oluşabilecek katı atık sızıntı suyu miktarının belirlenmesine ilişkin tahmini bir hesabın yapılarak sızıntı suyunun miktarsal değişimine etki eden etmenlerin araştırılmasıdır. Çalışmanın ilk bölümünde katı atıkların, sızıntı sularının, depo gazlarının tanımı ve bertaraf yöntemleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde Gümüşhane ili Merkez' inde oluşan katı atıkların organik kısmından örnekler alınarak, sızıntı suyunun özelliklerini etkileyen katı atık bileşiminin değişimi ve sızıntı suyunun miktarsal değişiminin belirlenebilmesi için yoğunluk, nem içeriği gibi etmenler elde edilmiş ve depolama sahasında bazı ölçümler ve hesaplamalar yapılmıştır. Yapılan çalışmalardan elde edilen bulgular tablolar ve grafikler halinde verilmiştir. Sonraki bölümde ise bulgulardan çıkarılan sonuçlar ve öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Katı Atık, Sızıntı Suyu, Düzenli Depolama, Depo Gazı VI SUMMARY Seasonal Change Of Leachates Of City Of Gümüşhane Solid Waste Disposal Site And Its Relations With Water Sources As it is in the world, while the need for water sources is getting increased in Turkey, at the same time the negative environmental oppressions on limited sources also increase. One of these negative environmental oppressions is leachate occurring in solid waste disposal sites. Contaminants in leachates give damage to soils, livings (in short and long term) surface water and groundwater the most important sources. Although there is different methods for moving away of solid wastes, sanitary landfill is the most commonly used in throughout the world. Many inhabiting places in Turkey have not got a sanitary landfill area. In such these cases, leachates occurring in solid wastes could be extremely dangerous for environment. Two important causes of leachates are water content in stored solid wastes and water quantity entering solid waste areas. Waters entering solid waste areas are rain water, surface water and groundwater. After they infiltrate in stored solid wastes, contaminated waters can severely pollute water sources. Thus in these cases, it is very expensive to cure environmental pollutions and cleaning of natural sources. The aim of this study is to investigate precautions need to be taken for operating methods of leachates and gases occurring in stored solid wastes and determine and investigate factors of leachate quantity variations, the leachate quantity in Gümüşhane City's municipal solid waste areas by making an estimated calculation. In the first stage of the study, solid wastes, leachates and gases are defined and waste handling methods are compared. In the second step of the study, the samples were taken from organic part of the generated solid wastes in Gümüşhane City Center, solid waste contents to influence leachate characteristics and quantity were examined. Especially density and water content were obtained and some measurements and calculations were made in solid waste disposal site. The findings obtained from performed studies were given as tables and graphics. In the last stage of the study, the conclusions obtained from the findings and suggestions were given. Keywords: Solid Waste, Leachate. Sanitary Landfilling. Waste Gases VII 107