Mikhail Bakhtin'de diyaloji kuramı ve karşı-kültür olarak karnaval

In this study, the main lines of the carnival understanding of M. M. Bakhtin, in relation to his theory of dialogy are exposited. Bakhtin's understanding of dialogy is divided into two periods: “The formal term”, which also includes his work on Dostoyevsky in 1929, and “the historical term” covering his further studies after 1930. In the first chapter of this thesis, the main lines of the dialogy understanding in the formal term are laid down, and the relationship between his dialogy understanding and Dostoyevsky poetics is shown. The second chapter deals with the revision on theory of dialogy, which resulted from the introduction of the historical method after 1930. In this chapter, the methodological studies of Bakhtin’s second term are examined. It is detected that, Bakhtin has developed an understanding of metalinguistics, which adapts his theory of dialogy to the historical poetics and various problematic of cultural history. In the third chapter, the relevance of the chronotope concept as the founding concept of historical poetics to worldview is examined. Moreover, the interrelations of various literary genres with historical and social conditions are explained by referring to the conception of metalinguistics. This chapter also intends to make an introduction to Bakhtin’s historical reading of medieval and Renaissance folk culture via metalinguistic analysis of literary genres. The third and fourth chapters as a whole examine Bakhtin’s characterization of carnival culture as counter-culture; a conclusion to which Bakhtin comes by analyzing the historical development of the practical, linguistic and literary devices developed in the medieval and Renaissance carnivals.
Bu çalışmada M. M. Bakhtin’in diyaloji kuramı ile ilgisinde onun karnaval anlayışının ana hatları serimlenmiştir. Bakhtin’in diyaloji anlayışı, onun 1929 tarihli Dostoyevski çalışmasını da kapsayan “formel dönem” ve 1930’dan sonraki çalışmalarını kapsayan “tarihsel dönem” olarak ikiye ayrılır. Çalışmamızın ilk bölümünde formel dönem diyaloji anlayışının ana hatlarının ortaya koyulmuş ve diyaloji anlayışının Dostoyevski poetikası ile ilgisi gösterilmiştir. İkinci bölüm, 1930 sonrasından itibaren kullanılmaya başlanan tarihsel yöntemin sonucu olarak diyaloji kuramında gerçekleştirilen revizyona ayrılmıştır. Burada, Bakhtin’in ikinci döneminde yapılan metodolojik çalışmalar incelenmiş ve onun, diyaloji kuramını tarihsel poetikaya ve kültür tarihinin çeşitli sorunsallarına uyarlanacak bir üstdilbilim anlayışı geliştirdiği tespit edilmiştir. Üçüncü bölümde, tarihsel poetikanın kurucu kavramı olarak kronotop kavramının dünya görüşü ile ilgisi incelenmiş ve çeşitli edebi türlerin tarihsel ve toplumsal koşullarla ilgisi üstdilbilim kavrayışına başvurularak açıklanmıştır. Bu bölüm aynı zamanda, Bakhtin’in edebi türlerin üstdilbilimsel analizi yoluyla Ortaçağ ve Rönesans halk kültürüne dair tarihsel okumasına bir giriş niyetindedir. Bir bütün olarak üçüncü ve dördüncü bölüm Bakhtin’in Ortaçağ ve Rönesans karnavallarında geliştirilen pratik, dilsel ve edebi araçların gelişim tarihini inceleyerek karnaval kültürünü bir karşı-kültür olarak nitelemesinin temellerini sorgular.