Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarının somut olmayan kültürel miras unsurları bağlamında incelenmesi

Expressions, practices, representations, and related tools and cultural spaces identified by communities or individuals as part of their cultural heritage fall within the scope of Intangible Cultural Heritage (ICH). The preservation and perpetuation of ICH elements will contribute to the strengthening of cultural diversity and social bonds. In this context, education on intangible cultural heritage is essential for the preservation, promotion, and transmission of cultural elements to future generations. The aim of this study is to determine the presence of intangible cultural heritage elements in Turkish Language and Literature textbooks taught in secondary education institutions. The lack of previous research on ICH in the context of secondary education textbooks for Turkish Language and Literature, which are compulsory subjects every year, further underscores the significance of this study. Textbooks for 9th, 10th, 11th and 12th grades, which are taught as compulsory subjects in secondary education institutions, were analyzed using document analysis technique. Texts, visuals, biographies, text types, and explanatory sections as well as application sections in the textbooks were included in the examination. The research consists of an introduction and two main sections. The introduction section covers the purpose, significance, scope, limitations, methodology, and literature review related to the topic. The first section of the study is devoted to fundamental concepts, while the second section presents the findings. The findings are detailed for each grade level (9-10-11-12) and it was observed that the 10th-grade textbooks contain the highest number of ICH elements. The "Conclusion and Recommendations" section of the study elaborates on what should be considered in future editions of Turkish Language and Literature textbooks for 9th, 10th, 11th and 12th grades regarding ICH elements.
Toplulukların veya bireylerin kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları anlatımlar, uygulamalar, temsiller ve bunlara ilişkin araç-gereç ve kültürel mekânlar somut olmayan kültürel miras (SOKÜM) kapsamına girmektedir. SOKÜM unsurlarının korunması ve yaşatılması kültürel çeşitliliğin, toplumsal bağların güçlenmesine katkı sağlayacaktır. Bu bağlamda somut olmayan kültürel miras eğitimi; kültürel unsurların korunması, tanıtılması ve gelecek nesillere aktarılması için oldukça elzemdir. Bu çalışmanın amacı, ortaöğretim kurumlarında Türk Dili ve Edebiyatı dersinde okutulan ders kitaplarındaki somut olmayan kültürel miras unsurlarının yerini belirlemektir. Ortaöğretim kurumlarında zorunlu ders olarak her yıl okutulan Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarına dair SOKÜM bağlamında daha önce böyle bir araştırmanın yapılmamış olması, bu çalışmanın önemini daha da artırmaktadır. 9, 10, 11 ve 12. sınıflarda okutulmakta olan Türk Dili ve Edebiyatı ders kitapları, doküman analizi tekniğiyle incelenmiştir. Kitaplarda yer alan metinler, görseller, biyografiler, metin tür ve açıklama kısımları ile uygulama kısımları incelemeye dâhil edilmiştir. Araştırma bir giriş ve iki ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın amacı, önemi, kapsamı, sınırlılıkları, yöntemi ve ele alınan konuya dair literatür taraması yer almaktadır. Çalışmanın birinci bölümü temel kavramlara, ikinci bölümü ise bulgulara ayrılmıştır. Bulgular her sınıf seviyesinde (9-10-11-12) detaylı olarak ortaya konulmuş; incelemeler neticesinde SOKÜM ögelerinin en fazla yer aldığı ders kitabının 10. sınıflara ait olduğu görülmüştür. Çalışmanın "Sonuç ve Öneriler" kısmında ise sonraki dönemlerde 9, 10, 11 ve 12. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı ders kitapları tertip edilirken SOKÜM unsurları bağlamında nelere dikkat edilmesi gerektiği ayrıntılı olarak dile getirilmiştir.
Tez No: 866433