Dijital dönüşüm bağlamında girişimci gazetecilik ve Türkiye’deki uygulamaları

The rise of digital technologies, decrease in advertising revenues of traditional media, decrease in desire of readers to pay for content, changes in user profiles, increase in online production/consumption and spread of social networks brought along several changes and transformations for journalists. As a result of these changes and transformations, journalists started to develop new business models, create new products and new ways to generate income accordingly. The aim of our study is explaining and exemplifying the concept of entrepreneurial journalism, which has been discussed since the beginning of the 2000s but has just started to come to the agenda in our country, through the examples in Turkey by making a descriptive/definitional study on the subject. Another aim of this study is contributing to entrepreneurial journalism literature by determining the activities, content types, employment status and income models of individual publishers who have started to broadcast on various platforms in Turkey. In order to explain the concept and describe the existing ecosystem, the case study pattern, which is one of the patterns of qualitative research methods, was used. As a result of the study, conceptualization was made and mapping of individual, institutional and foundationsupported examples of entrepreneurial journalism was made. Additionally, publishing platforms, content types, income models, employment status of individual journalists publishing in Turkey were examined. As a result, it has been determined that entrepreneurial journalism has been developed under the dominance of individual publishers in the Turkish ecosystem. Also, widely used platform and income models were determined and their differences from international examples were specified.
ÖZETDijital teknolojilerin yükselişi, geleneksel medyanın reklam gelirlerinde yaşanan düşüşler, içeriğe para ödeme isteğinin azalması, kullanıcı profillerinin değişmesi, çevrimiçi üretim ve tüketimin artması, sosyal medya platformlarının yaygınlaşması gazeteciler için birtakım değişim ve dönüşümleri beraberinde getirmiştir. Bu değişim ve dönüşümler sonucunda gazeteciler yeni iş modelleri geliştirmek, yeni ürünler ortaya çıkarmak ve bunlara uygun yeni gelir modelleri oluşturmaya başlamıştır. Çalışmamızın amacı 2000’li yılların başından beri tartışılan ancak ülkemizde yeni yeni gündeme gelmeye başlayan Entrepreneurial Journalism/Girişimci gazetecilik konusunda betimsel/tanımsal bir çalışma yaparak kavramı Türkiye’deki örnekler üzerinden açıklamak ve örneklendirmektir. Bir diğer amacı ise Türkiye’de çeşitli platformlar üzerinden yayıncılık yapmaya başlayan bireysel yayıncıların faaliyetlerini, içerik türlerini, istihdam durumunu, gelir modellerini belirleyerek girişimci gazetecilik literatürüne katkı yapabilmektir. Girişimci gazetecilik kavramını açıklamak ve var olan ekosistemi tanımlamak için nitel araştırma yöntemlerinin desenlerinden olan durum çalışması deseni kullanılmıştır.Çalışma sonucunda kavramsallaştırma yapılmış ve girişimci gazeteciliğin bireysel, kurumsal ve vakıf destekli örneklerinin haritalandırılması yapılmıştır. Bunun yanında Türkiye’de yayıncılık yapan bireysel gazetecilerin yayıncılık platformları, içerik türleri, gelir modelleri, istihdam durumları incelenmiştir. Sonuç olarak girişimci gazeteciliğin Türkiye ekosisteminde bireysel yayıncıların hakimiyetinde geliştiği belirlenmiştir. Bunun yanında yaygın olarak kullanılan platform ve gelir modelleri de belirlenerek uluslararası örneklerden farklılıkları da belirlenmiştir.