Yeni medya çağında okuma kültürünün dönüşümü : Türkiye’deki kitap yayıncılığı profesyonellerinin güncel yaklaşımları ve yeni eğilimleri

Kitap yayıncılığı, hem kültürel metalar üreten ve pazarlayan kültür endüstrisinin diğer sektörleriyle eklemlenmiş bir medya faaliyeti olarak hem de kitlesel etki sahasının genişliği ve derinliği bakımından iletişim bilimlerinin ilgi alanına girmektedir. Kitap yayıncılığıyla dolaysız bir bağı olan okuma eylemi ve okuma kültürü olguları ise genel olarak internet temelli teknolojiler ile gündeme gelen yeni medya çağının doğurduğu kimi yönlerden olumlu, kimi yönlerden olumsuz ve büyük ölçüde belirsiz tecrübelerin etkisiyle mecrası ve anlamı değişen boyutlar kazanmaya devam etmektedir.Türkiye’deki kitap yayıncılığı profesyonellerinin yeni medya ile ilişkili yaklaşımlarının ve eğilimlerinin, okuma kültürüne bakış açılarını nasıl etkilediğinin ele alındığı bu tezin teorik perspektifi kurulurken, kitap yayıncılığını şekillendiren pratiklerin dijital ekosistemdeki güncel konumu anlamlandırmak üzere kültür endüstrisi eleştirisinden hareket edilmiştir.Bu tezin amacı, yeni medya çağında işlevleri sürekli yeni formlar kazanan kitap yayıncılarının tutumlarının okuma kültürünün dönüşümüne bakış açıları üzerindeki etkisini kültür endüstrisi bağlamında incelemektir. Diyalektiğin çözümleyici ve sentezleyici bakış açısı ile geliştirilen karma yöntem araştırmaya başvurulan çalışmada veri toplamak için 142 kitap yayıncılığı profesyoneline anket uygulanmış ve 11 kitap yayıncılığı profesyoneli ile de görüşme gerçekleştirilmiştir.Kitap yayıncılarının üstlendiği, benimsediği ve mesafeli yaklaştığı konulara ilişkin farklı boyutları ortaya koyan çalışmamızdan elde edilen bulgular, yayıncılık profesyonellerinin, okurlar açısından kitaplara erişimi ve kendileri açısından kitap satışlarını kolaylaştırıp artırsa da yeni medyanın; okuma alışkanlığının ve okuma kültürünün gelişimine katkısını sınırlı gördüklerini ortaya koymuştur.Yayıncılar genel olarak, dijital yayıncılığın mesleki fonksiyonlarını sarstığını düşünseler de içerik üretimi süreçlerini olumlu yönde desteklediği kanaatindedir. Çevrim içi kitap satış sitelerinin, artık basılmayan ama stoklarda bulunan kitapların satışını artırmasıyla açığa çıkan uzun kuyruk etkisini destekleyen yayıncıların tutumu, kitapların dijitalleşmesinin basılı kitap fiyatlarının düşmesine sebep olmadığı yönündedir.Yayıncılıktaki dijitalleşmenin okurların kitaba her platformda erişimini kolaylaştırdığı önermesini ağırlıklı olarak destekleyen yayıncılar, sosyal medyada yapılan yorumların ve eleştirilerin kitap satışlarını etkilemesi konusunda büyük ölçüde hemfikirken kitap satış sitelerinin, kitabevlerinden kitap seçme ve satın alma alışkanlığını olumsuz etkilediği önermesini de ağırlıklı olarak desteklemektedir.Türkiye’de kitap yayıncılığının, dijitalleşen yaşamın etkisi altında geldiği mevcut konumun kültür endüstrisi bağlamında hangi sorunlarla ve fırsatlarla karşı karşıya olduğunun tartışıldığı bu çalışmadan elde edilen bulguların, iletişim bilimleri alanındaki kitap yayıncılığı yönetimi ve okuma kültürü odaklı akademik yazına katkı sağlaması umulmaktadır.
Book publishing is of interest to communication sciences, both as a media activity that produces and markets cultural commodities, and as a media activity articulated with other sectors of the culture industry, and in terms of the breadth and depth of its field of mass influence. The phenomenon of reading and reading culture, which has a direct connection with book publishing, continues to gain dimensions, with its medium and meaning changing, with the effect of positive, negative and largely uncertain experiences in some aspects caused by the new media age, which has come to the fore with internet-based technologies.While establishing the theoretical perspective of this thesis, in which the approaches and tendencies of book publishing professionals in Turkey related to new media affect their perspectives on reading culture, the culture industry critique is used to make sense of the current position of the practices that shape book publishing in the digital ecosystem.The purpose of this thesis is to examine the effects of the attitudes of book publishers, whose functions are constantly gaining new forms in the new media age, on their perspectives on the transformation of reading culture in the context of the culture industry. 142 book publishing professionals were surveyed, and 11 book publishing professionals were interviewed to collect data in the study, which applied to the mixed method research developed with the analytical and synthesizing perspective of the dialectic.The findings of our study, which reveal different dimensions regarding the issues that book publishers undertake, adopt and approach, make it easier for publishing professionals to access books for readers and to increase their sales, although the new media; revealed that they see limited contribution to the development of reading habits and reading culture.Although publishers generally think that digital publishing undermines their professional functions, they believe that it positively supports the content production processes. The attitude of publishers, supporting the long-tail effect as online booksellers increase the sales of books that are no longer in print but in stock, is that the digitization of books does not cause the prices of printed books to fall.Publishers, who mainly support the proposition that digitalization in publishing makes it easier for readers to access the book on every platform, largely agree that the comments and criticisms made on social media affect book sales, while they also support the proposition that book sales sites negatively affect the habit of choosing and purchasing books from bookstores.It is hoped that the findings obtained from this study, in which the current position of book publishing in Turkey under the influence of digitalized life, is discussed in the context of the culture industry, will contribute to the academic literature focused on book publishing management and reading culture in the field of communication sciences.