Göstergebilimsel Analiz: Acımak Dizisi Örneği

Cumhuriyet dönemi edebiyatında önemli bir yeri olan Çalıkuşu (1922), Gizli El (1922), Damga (1924), Dudaktan Kalbe (1925), Yeşil Gece (1928), Yaprak Dökümü (1930), Gökyüzü (1935), Eski Hastalık (1938), Ateş Gecesi (1942), Kavak Yelleri (1961) gibi çok sayıda bilinen eseri olan Reşat Nuri Güntekin, Türk roman, öykü ve oyun yazarıdır. Reşat Nuri Güntekin’in eserlerinde aile, aşk, çocuk, yalnızlık, dostluk, fedakârlık ve ahlak vb. bireysel ve toplumsal konuları işleyerek, gelenekselin karşısında yeniyi sunma çabasıyla Cumhuriyet ideolojisini yaymaya çabaladığı görülmüştür. Çalışmada, Reşat Nuri Güntekin’in “Acımak” adlı romanından aynı isim ile televizyona uyarlanan “Acımak” dizisi, göstergebilimsel analiz yöntemiyle çözümlenmeye çalışılmaktadır. Söz konusu dizi, 1985-1986 yılları arasında TRT-1 kanalında yedi bölüm olarak yayımlanan Türk yapımı, dram türünde bir dizidir. Göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılarak Acımak dizisindeki sahnelerden alınan görüntüler Barthes’in yan anlam ve düz anlam kavramları ile dil ve anlatım; zaman ve mekân; kıyafet başlıkları altında hem romanın yazıldığı dönem hem de dizinin uyarlandığı dönem özellikleri göz önünde bulundurularak göstergebilim çerçevesinde analiz edilmeye çalışılmıştır.