G.IsikGruson.pdf

ÖZET Akustik çalgılar ile gelişen müzik teknolojisi, saat mekanizmasını model alan müzik kutuları ile 19. yüzyıl başlarında ticarette yer edinir. İletişim teknolojisindeki buluşlar, fonograf ve gramofon ile müzik endüstrisinin ve radyonun temeli atılır. Telegraphone’un manyetik tape’e uzanan gelişimi ve ilk elektro-mekanik sintisayzır olan Thelharmonium’un vakum tüpün keşfi ile programlanabilir sintisayzırlara olanak hazırlayan evrimi, 1950’lerde radyo stüdyoları ve laboratuvarlarda yeni müzik akımlarına olanak verir. Transistorun yayın-kayıt teknolojisinde enerji ihtiyacını karşılayıp masrafı azaltması ve kullanılan malzemelerin küçülmesi neticesinde müzik endüstri ve medyası, 1960’larda kaset ile daha erişilebilir bir boyut kazanacak, arabalardaki radyo ve walkman ile sesin (bilginin ve mesajın) mobilize olduğu bir toplumsal yapı ortaya çıkacaktır. Bilgisayar üzerine 1940’larda çalışmalar yürütülse de, bu cihazın yeni medya ara birimi olması, CD’nin yeni ses medyumu olarak tanıtıldığı 90’larda gerçekleşecektir ancak internet ile birlikte ses medyumu giderek bir obje olmaktan çıkıp dijital dağıtımı mümkün kılan çeşitli formatlarda, ‘online streaming’ ya da ‘podcasting’ gibi sanal dağıtım protokolünün parçası haline gelecektir. Artık bilgiye küresel bağlamda ücretsiz ve hızlı erişilebilmekte, multi- medya ve web ile eğitim dönüşmektedir. Ses medyasının teknoloji ile yaşadığı bu evrim ve medya teoreminin gelişimi sırasında, toplumsal bir organizma gibi rol oynayan kültür endüstrisi oluşmuştur. Bu çalışmanın birinci bölümünde ses-kayıt teknolojisi, müzik endüstrisi ve yeni besteleme dili iletişim teknolojisinin bir sonucu olarak değerlendirilecek;; ticari ve kitlesel kullanımı sergilenecek, kronolojik bir planla ve kritik önem taşıyan başlıklarıyla kısaca tanıtılacaktır;; ikinci bölümde ise erişim modu, kültür endüstrisi ve medya ekonomisi perspektifinde incelenecektir.